نگاهی به برنامه های گازی عشق آباد؛ واقعیت های موجود چه می گوید؟ - آسمان تو

ایگور پانکروتینکو کارشناس سیاسی روس در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرنگاران در دوشنبه قرار داده است به جزئیات همکاری های اخیر بین روسیه و ترکمنستان در زمینه صادرات گاز اشاره کرده است.

در این مطلب آمده است: در ماه آگوست سال 2018 برخی رسانه ها خبر دادند شرکت روسی گازپروم خرید گاز از ترکمنستان را در حجم 3-4 میلیارد متر مکعب از سر خواهد گرفت.

دو ماه بعد آلکسی میلر رئیس شرکت گازپروم ضمن بازدید از عشق آباد اعلام کرد صادرات گاز ترکمنستان به روسیه می تواند از اوایل ماه ژانویه سال 2019 آغاز شود.

اما تا به امروز مذاکرات میان روسیه و ترکمنستان ادامه داشته و همزمان این خبر رسانه ای شده که ترکمنستان و آلمان در مورد پروژه خط لوله ترانس خزر (ترکمنستان - آذربایجان) وارد گفت وگو شده اند.

بنابر این صادرات گاز ترکمنستان به روسیه بلافاصله از طرف برخی از گروه ها مورد استفاده رسانه ای و سیاسی قرار گرفت.

روسیه از طریق خرید گاز از ترکمنستان اهداف زیر دنبال می کند:

مسدود کردن پروژه های اروپایی دهلیز گازی جنوبی (پروژه تاناپ: ترکیه و آذربایجان و پروژه آگری: آذربایجان - گرجستان - رومانی)

کاهش عرضه گاز ترکمنستان به چین و متعاقب آن افزایش حجم صادرات گاز روسیه به چین

جلب موافقت ترکمنستان برای عدم حضور در پروژه خط لوله ترانس خزر

به نظر می رسد ضمن اعلام اهداف همکاری های گازی روسیه با ترکمنستان یک سری از واقعیت های عینی به طور عمدی نادیده گرفته می شود.

بحث مهم این است که در حال حاضر حجم و پتانسیل تولید گاز در ترکمنستان به راحتی اجازه می دهد تا عشق آباد نه تنها تعهدات خود در چارچوب موافقت نامه های دوجانبه جهت صادرات گاز به مصرف کنندگان خارجی را اجرا کند بلکه به طور اضافی به بازارهای جهانی از 40 تا 60 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی نیز عرضه کند.

بنابر این 3-4 میلیارد متر مکعب که ممکن است به روسیه صادر شود، تأثیر قابل توجهی روی عرضه گاز به سایر خریداران نخواهد داشت.

علاوه بر آن استراتژی ترکمنستان تا به حال فروش گاز در مرز بوده و همچنان از مشارکت در پروژه های انتقال گاز بیرون از قلمرو خود (حتی در شرایطی که گاهی برای ترکمنستان امتیازات مناسبی در نظر گرفته می شود) پرهیز می کند.

باید این نکته را نیز در نظر گرفت که طرح بحث علاقه مندی اروپا نسبت به دریافت گاز از ترکمنستان مبالغه آمیز می باشد. در حال حاضر برای اتحادیه اروپا در زمینه عرضه گاز (از جمله گاز طبیعی مایع) پیشنهادات متعددی با در نظر دریافت تسهیلاتی مناسب ارائه می شود و این در حالی است که مصرف گاز در اروپا افزایش نیافته و به صورت طبیعی نیاز فوری به احداث خط لوله گاز از آسیای مرکزی (حتی جهت اتصال به خطوط موجود) نیز وجود ندارد.

نکته قابل توجه این است که از سال 2011 به این طرف که موضوع انتقال گاز ترکمنستان به اروپا در حال بررسی است، طرف ها پیروز به جلب سرمایه گذاران جدی برای این پروژه نشده اند.

بحث جذب سرمایه گذاری برای پروژه ساخت خط لوله گاز از ترکمنستان به آذربایجان از کف دریای خزر نیز وضعیت مشابهی دارد. تا به حال صحبت های زیادی صورت گرفته است ولی هنوز هیچ گام عملی و جدی برداشته نشده است.

بنابر این تمام استدلالات موجود مبنی بر توزیع مجدد و یا تغییر راستا صادرات گاز ترکمنستان به خارج غیر واقعی می باشد.

اما قصد روسیه برای از سرگیری خرید گاز از ترکمنستان به احتمال بسیار به دلیل آمادگی رهبری ترکمنستان (با توجه به بحران اقتصادی کشور) برای فروش گاز با قیمت های نسبتا پائین و دریافت پول نقد یا کالاهای مصرفی از سوی مسکو می باشد.

باید گفت برای عشق آباد این شیوه تعامل با چین یا ایران امکان پذیر نیست، زیرا پول فروش گاز به پکن بابت اعتباراتی که عشق آباد قبلا از این کشور دریافت کرده پرداخت می شود.

همچنین مشکل تصفیه حساب میان ایران و ترکمنستان در مورد گاز هنوز حل نشده و در آینده نزدیک بعید است به نتیجه برسد.

بنابر این مسکو از طریق از سرگیری خرید گاز ترکمنستان امیدوار است بتواند نفوذ خود بالای عشق آباد را در زمینه های مختلف از جمله حوزه های امنیتی افزایش دهد.

انتهای پیام/ح