فرش ایرانی در وزارتخانه ها دست به دست می گردد - آسمان تو

به گزارش دنیای سفر اخیرا از ساختار تازه وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) رونمایی شده که در آن بعضی معاونت ها حذف و بعضی ادغام شدند که از جمله آن ها می توان به حذف مرکز ملی فرش از ساختار تازه صمت اشاره نمود. در چارت تازه، مرکز ملی فرش به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منتقل می گردد، اما این موضوع موجی از نقدها فعالان صنعت فرش را به همراه داشته و حتی هشدارهایی نسبت به احتمال کاهش صادرات مطرح شده است.

این در حالی است که شرایط فراوری و صادرات فرش دستباف در سال های اخیر دچار مسائل فراوان بوده، به طوری که طبق اعلام گمرک، صادرات فرش دستباف درسال 1372 به اوج خود رسیده و حدود دو میلیارد دلار بوده و برای پنج تا هفت میلیون نفر شغل ایجاد نموده است، اما این رقم به تدریج کاهش یافته، به طوری که به حدود 240 میلیون دلار درسال 1397 و پس از اعمال تحریم ها به 70 میلیون دلار در سال 1398 و 50 میلیون دلار در سال 1399 رسیده است.

بسیاری از فعالان نگرانی های زیادی در مورد این تفکیک دارند؛ آنها معتقدند این تصمیم بزرگ بدون پرسش از فعالان و کارشناسان این حوزه رخ داده است و می تواند نتایج مهلکی برای فرش دستباف ایرانی داشته باشد.

حجت اله مرادخانی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا با اشاره به این که مرکز ملی فرش دستباف ایران سال ها زیر مجموعه وزارت صمت بوده و ریاست آن با حکم مستقیم وزیر صمت انتخاب می شده است، گفت: در بازه زمانی طولانی فرش دستباف ایرانی یکی از اصلی ترین کالاهای صادراتی غیر نفتی به غیر از پتروشیمی بوده و مداخله شتاب زده در ساختار مدیریتی آن خطرناک است.

در بازه زمانی طولانی فرش دستباف ایرانی یکی از اصلی ترین کالاهای صادراتی غیر نفتی به غیر از پتروشیمی بوده و مداخله شتاب زده در ساختار مدیریتی آن خطرناک استوی درباره انتقال مرکز ملی فرش دستباف ایران به وزارت میراث فرهنگی گفت: نکته مهم درباره این انتقال در مرحله نخست مشورت نکردن با فعالان و متخصصان حوزه فرش است؛ اگر قرار است مرکز ملی فرش از وزارت صمت منفک گردد چرا از تشکل های صنفی و فعالان فرش دستبافت نظر خواهی نشد و آنها از این تغییر بی اطلاع بودند. باید برای این تصمیم گیری نظرات کارشناسان دریافت و اعمال می شد.

این استاد دانشگاه اضافه نمود: بسیاری از فعالان فرش مثل اتحادیه فراوری کنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف پس از انتشار این خبر مبنی بر تغییر چارت وزارت صمت و جدا شدن مرکز ملی فرش به وزارت میراث فرهنگی دچار شوک و حیرت شدند و گلایه کردند که چرا از آنها سوال نشده است.

مرادخانی با اشاره به شرایط صنایع دستی در ساختار وزارت میراث فرهنگی گفت: در سال های اخیر صنایع دستی هیچ گاه اولویت این وزارت نبوده و با آمدن فرش به این معاونت معلوم نیست چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا این تلفیق تاثیر فزاینده یا بازدارنده خواهد داشت؟ زیرا این تغییر اتفاق کوچکی نیست و بر معیشت تعداد زیادی از مردم تاثیرگذار بوده و یکی از مهم ترین محصولات فرهنگی ایران را با چالش روبرو می سازد.

این پژوهشگر صنایع دستی با بیان اینکه برگ برنده ایران در عرصه دنیای صنایع دستی و فرش دستباف است، گفت: آنچه از ایران در نمایشگاه و موزه های بین المللی به نمایش در می آید فرش دستباف و یا صنایع دستی ایرانی ادوار مختلف بوده و همین برگ برنده ایران نیز محسوب می گردد و تصویری که شهروندان دیگر کشورها از سرزمین ایران دارند برآمده از جلوه های این حوزه از هنرهای سنتی است. مثلا فرش پازیریک که قدیمی ترین فرش دنیا محسوب می گردد و در موزه آرمیتاژ روسیه خودنمایی می نماید؛ فرشی ایرانی است.

آنچه از ایران در نمایشگاه و موزه های بین المللی به نمایش در می آید فرش دستباف و یا صنایع دستی ایرانی ادوار مختلف بوده و همین برگ برنده ایران نیز محسوب می گردد و تصویری که شهروندان دیگر کشورها از سرزمین ایران دارند برآمده از جلوه های این حوزه از هنرهای سنتی استوی با اشاره به ظرفیت فرش و وجه بین المللی آن که عاید ایران می گردد، گفت: تصمیم یکباره در این خصوص جفا است؛ اگر ایران می خواهد در عرصه دنیای دیده و شنیده گردد باید از ظرفیت های فرهنگی و هنری اش استفاده کند، باید با صدای رسا، خوش لحن و صلح دوست هنر ایران با دنیایان تعامل داشته باشیم.

مرادخانی با اشاره به تصمیم مهلک و ویرانگر انحلال سازمان صنایع دستی و الحاق آن به سازمان میراث فرهنگی در سال 84 گفت: آن زمان نیز تصور نمی شد که تصمیم اشتباهی است، اما نتایج مهلکی داشت؛ و تمام فرصت بزرگ بازرگانی و فروش، صادرات صنایع دستی را از بین برد. آن زمان نیز، مسئولان بدون مشورت با کارشناسان و متخصصان این حوزه تصمیم گرفته بودند.

این استاد دانشگاه گفت: سوال مهم از مسئولان وزارت صمت این است که این تفکیک، مسئله سیاسی، مالی و فرهنگی است؛ فرش ایران در بسیاری از کاخ های سلطنتی و مکان های دیپلماتیک بر زمین انداخته شده، بعد از نفت و پتروشیمی مهمترین کالای صادراتی ایران محسوب می گردد؛ و تک تک این محصولات رسانه نافذ از فرهنگ و تمدن مردم ایران در میان دیگر ملل دنیا است و این خود همواره عاملی موثر در برابر ایران هراسی بوده است. بنابراین تصمیم در این خصوص احتیاج به تامل و گفت و گو دارد؛ شتابزدگی در این تصمیم گیری ممکن است نتایج دردناکی در پی داشته باشد.