10 کلیشه نوستالژیک فیلم های سینمایی که منسوخ شده اند - آسمان تو

فیلم ها معمولا به الگوهای متمایز شخصیت ها و برش های داستانی مربوط می شوند که مخاطبان آن ها را می شناسند و با آن ها ارتباط برقرار می نمایند، زیرا ساخت فیلم سخت است و گاهی اوقات فقط باید به مردم آنچه می خواهند بدهیم. اما بعضی از تروپ های (کلیشه ها) معروف سینمایی که در گذشته محبوب بوده اند، بسیار کمرنگ شده و یا دیگر به همان شدت دیده نمی شوند.

• خلاقانه ترین تیتراژهای فیلم های سینمایی از بدترین تا بهترین

این تروپ ها را می توان به راحتی در فیلم های دهه 80 و همان سال ها دید. کلیشه هایی که در ادامه به آن ها می پردازیم زمانی پرطرفدار و ساختارشکن بودند و عاشقان فیلم و سریال را حتی با وجود تکرار بیش از اندازه به سوی خود جلب می کردند. حتی امروز هم بسیاری حاضرند فیلم هایی با همین تروپ های خسته نماینده و قابل پیش بینی ببینند.

1. مرد قوی هیکل به عنوان پرستار کودک

فیلم هایی با این مضمون: پستونک (The Pacifier)، آقای پرستار (Mr. Nanny)، پلیس کودکستان (Kindergarten Cop)

مدت ها پیش همگی ما قریب به اتفاق برایمان جالب بود که مردی تنومند و قوی هیکل را در پوشش یک پرستار کودک یا مراقب نوزاد ببینیم. چون همواره تصور از افراد با چنین جثه ای این بود که آن ها هیچ چیز از بچه داری نمی دانند و تمام فکر و ذهنشان کشتن آدم بدهای قصه است. حتی برای ترساندن بچه ها هم اگر یک چنین مرد تنومندی از کنارشان رد می شد تهدید به خورده شدن می کردند!

پس از اینکه دواین جانسون یا همان راک جسورانه در فیلم نقشه بازی (The Game Plan) و پری دندان (The Tooth Fairy) بازی کرد، راه برای بسیاری از قهرمانان کشتی کج و بوکس و پرورش اندام باز شد تا در فیلم های کمدی به صورت پارادوکس تصورات معمول جامعه را به شکل طنز بیان نمایند. مانند جاسوس من (My Spy) با بازی دیو باتیستا. شاید این روزها برای کمتر کسی عجیب باشد که جیسون استاتهام را که همه توقع داریم به عنوان یک قاتل بین المللی ببینیم، در پوشش پزشک متخصص اطفال ظاهر گردد یا تریپل اچ (کشتی گیر معروف آمریکایی) را با یک ساک نوزادی بر دوش و کودکی در بغل تصور کنیم و حتی دیگر نه خنده دار باشد نه جالب و به عنوان تنها یک واقعیت که این انسان های درشت هیکل و به ظاهر خشن می توانند پدر، پرستار و محافظین مناسبی برای بچه ها باشند بپذیریم.

اما فکر نمی کنم دیگر چنین داستان هایی برای کسی تازگی داشته باشد، یا حتی جذابیتی که آن ها را به سینما بکشاند. تکرار این موضوع در کنار یاری به تغییر دیدگاه مخاطب درباره بدنسازهای حرفه ای و کشتی کج کارهای خشن، به کلیشه های خسته نماینده و حوصله سربر سینما تبدیل شد تا جایی که با دیدن پوستر فیلمی که یک مرد درشت اندام در کنار چند کودک را به نمایش می گذارد، تا ته داستان را می خوانیم.

2. پلیس با سگ دستیار

داستان یک پلیس عجیب با همکار مضحک و خنگ یا فاسد، قدمتی به طول زمان دارد. اما در اواخر دهه 80 بود که پای سگ ها به همکاری با پلیس در سینما باز شد. اواخر سال 89 میلادی شاهد انتشار کی 9 (K-9) و ترنر و هوک (Turner & Hooch) بودیم. بعد از آن چاک نوریس با فیلم سگ برتر (Top Dog 1995) به میدان آمد. حتی این روزها خبرها حاکی از این هستند که یک مجموعه 12 قسمتی با اقتباس از ترنر و هوک قرار است از دیزنی پلاس پخش گردد. اما به نظر می رسد بهتر باشد این کلیشه پلیس و سگ دستیارش تنها در فیلم های بچه ها به کارش ادامه دهد، چون همه می دانند که پلیس ها قهرمانان بچه ها هستند و سگ ها هم همواره به عنوان دوست و همراه انسان به تصویر کشیده شده اند.

حتی خود ما هنوز هم وقتی حرف از پلیس و سگ به میان می آید به یاد سریال کمیسر رکس (Kommissar Rex) که یک سریال اتریشی-ایتالیایی بود می افتیم و سکانس های قهرمانانه رکس و خوردن دزدکی ساندویچ کالباس پلیس های دیگر در خاطرمان زنده می گردد. اما به نظر شما هنوز هم چنین ترکیبی در سینما و تلویزیون جذابیتی دارد؟

3. فیلم هایی که بچه ها نوپا در آن حرف می زنند

کمدی ببین کی داره حرف می زنه (Look Whos Talking) از امی هکرلینگ محصول سال 1989 دنیا را به یک دوره جدید از فیلم هایی با حضور نوزادانی که به وسیله جادوی سیاه نامشخص با یکدیگر ارتباط برقرار می نمایند پرت کرد. این فیلم تقریبا به سرعت یک دنباله برایش ساخته شد و در یک اسپین آف تلویزیونی به نام حرف بچگانه (Baby Talk) با بازی جورج کلونی به نمایش درآمد. حتی سومین قسمت ببین کی داره حرف می زنه هم ساخته شد که البته دیگر کودک سخن گویی وجود نداشت، اما تعداد زیادی سگ با صدای دنی دویتو در آن دیده می شد. فیلم های دیگری مانند بادی (Air Buddies) شکل تازه ای از بچه های غیرعادی را نشان می دادند که نوزادان تنها با یک صدای ذهنی با یکدیگر ارتباط برقرار می کردند.

حالا که انیمیشن هایی مانند بچه رئیس (Baby Boss) دوباره سعی دارند از این کلیشه منسوخ شده استفاده نمایند، باید امیدوار باشیم که در حد همین انیمیشن و فیلم های مخصوص بچه ها باقی بماند. چرا؟ خب قاعدتا اگر کسی با همان فرمول قصد ساخت فیلمی را داشته باشد، چیزی جز شکست نصیبش نخواهد شد، مگر اینکه ایده تازه و متفاوتی در پس ذهنش داشته باشد که باز هم رژه رفتن در صف همان کلیشه قدیمی است و احتمال موفقیتش بسیار کم.

• 20 فیلم کمدی ترسناک برتر دنیا

4. دایناسورهای انسان نما

فیلم هایی با این مضمون: سرزمین قبل از تاریخ (The Land Before Time)، دایناسور (Dinosaur)

از اواسط دهه 80 درست تا زمان انتشار پارک ژوراسیک، عموم مردم به شدت علاقه مند به دوستی با دایناسورها بودند. به طور خاص، انسان ها دوست داشتند با دایناسورها دوست شوند، و آن دایناسورهایی که در واقعیت بسیار متفاوت و ترسناکند در این فیلم ها مانند پانک های اسکیت سوار لباس می پوشند و رفتار می نمایند. فیلم دایناسور سیتی (Dinosaur City)، تئودور رکس (Theodore Rex) و برادران سوپر ماریو (Super Mario Bros) که زمانی کمدی های جذاب با بازیگران برجسته ای را شامل می شدند، با دایناسورهای انسان نما در محیط های مبهم دیستوپی داستان خود را روایت می کردند.

در گذشته شاهد این بودیم که کارگردان ها دایناسورهای معمولی را از غار بیرون می کشیدند، به آن ها توانایی صحبت کردن می بخشیدند و در 1990 آمریکا آن ها را برای آواز و پایکوبی برای بچه ها به کار می گرفتند. نکته این است که مردم برای سال ها چیزی جز دوست بودن با دایناسورها یا حداقل دیدن دایناسورها با پیراهن های یقه دار و سوار شدن به اتوبوس نمی خواستند. اما این مربوط به گذشته است.

با مروری کوتاه به فیلم های دهه گذشته متوجه می شویم که خیلی وقت است از دایناسورهای سخنگو خبری نیست و اگر هم قرار باشد با موجودات مشابه آن ها سر و کار داشته باشیم، در نهایت به گودزیلا می رسیم که نه دوستی با انسان دارد و نه لباس می پوشد و نه حرف می زند!

• گودزیلا علیه کونگ؛ کشتی کج هیولاها چگونه سینماها را نجات داد؟

5. به زبان آوردن نام فیلم در یک کلوزآپ دراماتیک

فیلم هایی با این مضمون: تنها در خانه (Home Alone)، ماتریکس (The Matrix)، پیکان های شکسته (Broken Arrow)

در فیلم اکشن طوفان آتش (Firestorm) محصول 1998، کلمه طوفان آتش حدود 115 بار با درجات مختلف شدت تکرار می گردد. فیلم تنها در خانه محصول 1990 هم کوشش خود را می نماید تا مطمئن گردد که کوین مک کالیستر کوچک در خانه تنهاست و با ترفندهای ظریف مانند نمای نزدیک جو پشی که این جمله را می گوید: او تنها در خانه است. دینی بر گردن بیننده به خاطر نگفتن نام فیلم نداشته باشد! ارزش این را ندارد که چند بار کسی در ماتریکس بگوید ماتریکس، اما مورفیوس به تنهایی چندین مونولوگ شکسپیروار را در خصوص آن به زبان می آورد. اینکه یکی از کاراکترهای اصلی فیلمی نام و عنوان آن فیلم را در طول فیلم حتی یک بار هم که شده بر زبان بیاورد، نوعی بازی با مخاطبان بود، به ویژه هنگامی که عنوان تا حدودی انتزاعی بود و یک اسم خاص را شامل نمی شد.

این کلیشه اعصاب خوردکن! واقعا هیچ بار با ارزشی به فیلم اضافه نمی نماید و در حال حاضر به شکل خنده داری مخاطب را از دیدن ادامه فیلم بازمی دارد. چه اهمیتی دارد که نام فیلم بر سر زبان بازیگر باشد؟

• سری جدید فیلم های ماتریکس در حال ساخت است

6. فیلم درباره هک کردن و هکرها با پیراهن هاوایی

فیلم هایی با این مضمون: شبکه (The Net)، پارک ژوراسیک (Jurassic Park)

در دهه 90، خلاصه فیلم های هکری حول کاراکتر یک خوره کامپیوتر با پیراهن هاوایی و عینک های خاص می چرخید. همه هکرهای جالب و کاردرست در سینمای آمریکا در یک قرارداد نانوشته پیراهن های هاوایی به تن می کردند، به استثنای قابل توجه فیلم هکرها (Hackers) محصول سال 1995 که در آن همه مانند کارمندان خط فراوری صنعتی لباس پوشیدند! عجیب نیست که ما دیگر فیلم های زیادی در خصوص هکرها نمی بینیم، زیرا رایانه ها و مفهوم هک به یک روال عادی و آشنا تبدیل شده و موضوع تازه و ناشناخته ای برای مانور کارگردان ها نیست. اگر 100٪ فیلم شبکه را در سال 2021 دوباره بسازیم و هیچ چیزی را در خصوص طرح و اصطلاحات آن تغییر ندهیم احتمالا به ورشکستگی فراوری نماینده و تهیه نماینده منجر خواهد شد!

زمانی هکرها در فیلم ها مانند جادوگران دنیای تکنولوژی بودند و مردم همه آن ها را به یک شکل تصور می کردند. شاید دلیل نوع پوشش و اکسسوری استفاده شده برای شکل دادن به این کاراکترها همین بوده. اما امروز دیگر نه از هکرها در دنیای سینما خبر چندانی هست، نه ما تصور می کنیم که همه آن ها شبیه هم لباس می پوشند و حتما عینکی هستند!

7. فیلم های فرار کودک

فیلم هایی با این مضمون: عزیزم، بچه را عظیم کردم (Honey, I Blew Up the Kid)، روز گردش بچه (Babys Day Out)

فرار بچه ها از دست والدینی که برای لحظه ای از آن ها غافل می شوند و آغاز یک ماجراجویی دلنشین و طنز یکی از زیر ژانرهای کمدی مورد علاقه یک نسل بود. ریک مورانیس در فیلم عزیزم، من بچه را عظیم کردم، دنباله فیلم عزیزم، بچه ها را کوچک کردم (Honey I Shrunk the Kids)، یکی از اولین فیلم های جذاب در این باره، داستان مردی را روایت می کرد که به طور اتفاقی پسر نوپای خود آدام را با لیزر به یک بچه غول تبدیل می نماید. در همین حال، فیلم روز گردش بچه مربوط به نوزادی با اندازه معمولی است که به گشت و گذار در شهر نیویورک می رود در حالی که سه آدم ربای دست و پا چلفتی قصد دارند او را بکشند. از حق هم نگذریم حضور شیرین بچه های نوپا می تواند بخش قابل توجی از مخاطبان را به خود جلب کند اما واقعا سخت است که دوباره کارگردانی جرات ساخت فیلم هایی با این موضوع را داشته باشد، آن هم با انتظار غافلگیر شدن بیننده!

• 10 بازی درخشان بازیگران زیر 18 سال؛ از فیلم های ترسناک تا آثار منتقدپسند

8. فیلم های ترسناک با موضوع تعطیلات

فیلم هایی با این مضمون: دروغ اول آوریل (April Fools Day)

بلوم هاوس پروداکشن (کمپانی فراوری فیلم و سریال) در کوشش است تا با روش های جدید و متنوع این ژانر را با سریال به سوی تاریکی (In the Dark) احیا کند، اما باید یادآوری کنیم که دهه های 70 و 80 تقریبا برای هر تعطیلات چندین فیلم ترسناک ساخته شده بود. کریسمس های بی شمار مانند شب خاموش، شب مرگبار (SIlent Night, Deadly Night)، کریسمس سیاه (Black Christmas)، الف ها (Elves)، کریسمس، کریسمس (Christmas Christmas)، به همه یک شب بخیر (To All a Goodnight)، یا دهه 80 با فیلم هایی مانند ولنتاین خونین من (My Bloody Valentine،) دروغ اول آوریل (April Fools Day)، اهریمن سال نو (New Years Evil)، قطار وحشت (Terror Train) که در خصوص شب سال نو هم هست، و چندین دنباله هالووین، از جمله بهترین فیلم هالووین هالووین 3: فصل جادوگر (Halloween 3: Season of the Witch). در دهه های گذشته با فیلم هایی مانند کرامپوس (Krampus) و کمتر از دو فیلم بازسازی شده کریسمس سیاه و سفید، به وحشت کریسمس پرداخته شد. اما تا آنجا که به فیلم های اسلش با مضمون تعطیلات مربوط می گردد، فقط بیشتر روی کریسمس و هالووین تمرکز شده بود.

خوبی ژانر ترسناک این است که می تواند کلیشه ها را در خود حل نماید، حال به روش های جدید فیلم برداری، یا با کمتر یا بیشتر کردن میزان خشونت و یا با ترکیب کردن انواع زیرژانرهایش. به هر حال فرار از کلیشه ها کار سختی است و نمی توان مطمئن بود که کسی به خوبی بتواند آن ها را به شکل متفاوتی احیا کند.

• 10 فیلم ترسناک لاوکرفت (وحشت کیهانی) از بهترین تا بدترین

9. انفجارهای دهه 90

فیلم هایی با این مضمون: صخره (The Rock)، هواپیمای محکومین (Con Air)، اسلحه مرگبار 4 (Lethal Weapon 4)

شاید شرح دادن درباره این کلیشه فراموش شده کمی سخت باشد، اما به بیان ساده می توان گفت که سکانس های انفجاری که امروز در فیلم ها می بینیم اصلا شبیه به دهه 90 نیستند. برای درک بهتر این موضوع شاید بد نباشد که ابتدا فیلم های صخره و هواپیمای محکومین را تماشا کنید و بعد از آن به سراغ پسران بد تا ابد (Bad Boys for Life) بروید. صحنه های اکشن در هر سه فیلم بسیار خوب است، اما انفجارهایی که در جدیدترین فیلم پسران بد (و در بسیاری از فیلم های اکشن مدرن) رخ می دهد، احساس واقعی بودن می دهند اما با جلوه های ویژه دیجیتالی به شدت تقویت می شوند. اما منظور ما از انفجارهای دهه 90 چیزی خطرناک تر و بدون جلوه های ویژه است مانند سکانس ابتدایی اسلحه مرگبار 4 که در آن ریگز و مورتا با موشک زدن به تانکر یک کامیون و منفجر کردن یک پمپ بنزین، یک انفجار مهارنشدنی را شکل می دهند. با وجود تکنولوژی و ابزارهای مدرن امروز جدا از پرهزینه و خطرناک بودن این نوع صحنه های انفجاری، دیگر جذابیتی برای بیننده هم ندارد.

10. آهنگ های رپی که خلاصه ای از وقایع فیلم را در تیتراژ پایانی روایت می نمایند

فیلم هایی با این مضمون: مردان سیاه پوش (Men in Black)

در دهه 90 ساخت فیلم پرفروش به معنای داشتن آهنگ و موزیک ویدئو بود که حداقل یکی از ستاره های فیلم در آن حضور داشته باشد. در آن موقع این یک استراتژی بسیار مهم بود، زیرا MTV در بین جوانان بسیار محبوب بود و در آن موقع هنوز موزیک ویدیو پخش می کرد. آرنولد شوارتزنگر در ویدئوی گانز اند روزز (Guns N Roses) حضور داشت و آن ها چندین بار در روز آن را پخش می کردند و در نتیجه ساعت ها تبلیغات رایگان برای نابودگر 2؛ روز داوری (Terminator 2: Judgment Day) صورت می گرفت. با این حال ، اوج مطلق این ژانر خاص فیلم های پرفروش، آهنگ رپ تیتراژ پایانی بود که خلاصه ای از وقایع فیلم را در بر داشت. بدیهی است که حاکم این پادشاهی خاص ویل اسمیت بود، که با نوشتن تکست های جذابی مانند مردان سیاه پوش و غرب وحشی وحشی (Wild Wild West) علاوه بر تبلیغ برای فیلم، صندلی بسیار خوبی هم در بین جوان ها پیدا نموده بود. فیلم لاک پشت های نینجای نوجوان جهش یافته (Teenage Mutant Ninja Turtles) هم از این قاعده مستثنا نبود و موزیک قدرت لاک پشت (Turtle Power) توسط گروه Kryme برای این فیلم به صورت رپ ساخته شد. ویدیو های موسیقی ممکن است یک پلتفرم بازاریابی مناسب در سال 2021 نباشند، اما شاید بد نباشد هالیوود دوباره به آن نگاهی بیاندازد. امینم در ترانه ونوم (Venom) خود، شعری ساخت که در تیتراژ پایانی ونوم 2018 پخش شد که شاید برای احیای مجدد آن آغاز بدی نباشد.

منبع: collider